Nowa definicja małżonka?

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej narzucił nową definicję „małżonków” obejmującą osoby tej samej płci. W ten sposób zrównane zostały prawa związków homoseksualnych i konkubinackich z tradycyjnymi małżeństwami.

Wszystko zaczęło się od tego, gdy Relu Adrian Coman, obywatel rumuński, i Robert Clabourn Hamilton, obywatel amerykański, którzy w 2010 roku zawarli w Brukseli związek małżeński, postanowili zamieszkać w Rumunii. Władze odmówiły Hamiltonowi zezwolenia na pobyt dłuższy niż 3 miesiące. Uznano bowiem, że nie może on zostać uznany za małżonka, bo Rumunia nie uznaje małżeństw jednopłciowych. Trybunał Konstytucyjny Rumunii zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości, aby ten ustalił jednoznaczną wykładnię dyrektywy, która reguluje prawa obywateli UE i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich. Zapytano też, czy państwa członkowskie Unii Europejskiej, które uznają tożsamość małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny, są zobowiązane do zrównania w prawach z małżeństwem tzw. małżeństw osób tej samej płci zawartych w innym państwie UE. Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że w przypadku dyrektywy o swobodzie przepływu osób słowo “współmałżonek” oznacza także małżonka w związku jednopłciowym, zawartym w jednym z krajów UE. W praktyce oznacza to, że w kwestii prawa do przemieszczania się, państwa członkowskie Unii Europejskiej będą musiały traktować związki tej samej płci na równi z małżeństwami. Taka wykładania dyrektywy i jej późniejsze konsekwencje prawne stawiają oczywiście niezwykle trudne zadanie przed wieloma urzędami i instytucjami państw członkowskich, które muszą teraz odnieść się do nowej sytuacji.

Stanowisko Trybunału jest wiążące także dla polskich władz. Co prawda, instytucję i definicję małżeństwa wciąż reguluje polski porządek prawny i nasz rząd nie będzie musiał uznawać małżeństwo homoseksualnych, ale wyrok TSUE będzie miał wpływ na umożliwienia legalnego pobytu i wjazdu na terytorium Polski partnerowi tej samej płci, który pochodzi spoza UE. Zawarte za granicą małżeństwa jednopłciowe w dalszym ciągu będą w Polsce dyskryminowane poprzez odmowę uznania ich praw np. w kontekście prawa spadkowego czy rodzinnego.