Polska szkoła plakatu

Około 80 wyselekcjonowanych plakatów 24 autorów z dziedziny filmu, teatru i opery, od lat 60. do współczesności, zobaczymy na wystawie w Miejskiej Galerii Sztuki. Jej otwarcie zaplanowano na 21 marca na godzinę 18.00. Prace wybitnych przedstawicieli tego nurtu będziemy mogli oglądać do 5 maja.

Polski plakat artystyczny ma długą tradycję – uważa się, że pierwsze plakaty tworzył już Wyspiański. Jednak to dopiero XX w. przyniósł rozkwit grafiki użytkowej. W latach 20. na Politechnice Warszawskiej powstała Pracownia Grafiki Użytkowej, w której Stanisław Noakowski i Rudolf Świerczyński uczyli, że strona graficzna, kompozycyjna projektu jest równie ważna jak forma. Na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych Pracownia Grafiki Użytkowej, prowadzona przez Edmunda Bartłomiejczyka, powstała w 1926 roku. Na początku lat 50. pojawiły się specjalizacje – sztuki piękne, komunikacja wizualna i plakat, sztuka użytkowa. To właśnie one dały początek tzw. Polskiej Szkole Plakatu. Samo to zjawisko jest dość problematyczne; nie ma bowiem pełnej zgody co do nazwy tego kierunku, dyskusje budzi też kwestia przynależności do niego konkretnych twórców. Przyjmuje się jednak, że jego reprezentantami są plakaciści tworzący od lat 50. do 70. ubiegłego wieku.

W okresie powojennym  najwięcej plakatów tworzono na potrzeby filmu czy teatru. Ich autorów łączyła aluzyjność i umiejętność wykorzystania właściwie każdego tematu, aby powiedzieć coś o polskiej rzeczywistości okresu PRL. Plakat był swego rodzaju dialogiem między autorem a widzem, dialogiem na temat wspólnych przeżyć codzienności. Władze wspierały plakaty z dziedziny BHP, mając nadzieję wykorzystać je dla celów propagandy. Z kolei nad plakatem filmowym patronat (ale i kontrolę) sprawował  centralny dystrybutor filmowy – Film Polski. Lata 60. przyniosły natomiast mnogość plakatów teatralnych. W dekadzie lat 70. produkowano już około dziecięciu tysięcy plakatów rocznie. Plakaciści tworzyli dla Polskiego Czerwonego Krzyża, Centralnego Biura Wystaw Artystycznych, Totalizatora Sportowego, Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego czy … Polskiego Związku Wędkarskiego. Plakat stał się na tyle popularną formą, że w 1968 roku powstało Muzeum Plakatu w Wilanowie, jako oddział Muzeum Narodowego. Z biegiem czasu twórcy wyrobili w sobie umiejętność obchodzenia politycznej cenzury poprzez sugestywne zabiegi, skróty pojęciowe, podteksty, metafory i aluzje – plakat stał się więc dla widza intelektualnym wyzwaniem.

Najwybitniejszymi przedstawicielami Polskiej Szkoły Plakatu byli Józef Mroszczak i Henryk Tomaszewski, ale z nurtem tym łączą się także postacie Eryka Lipińskiego, Romana Cieślewicza, Jana Młodożeńca, Franciszka Starowieyskiego, Waldemara Świerzego, Wojciecha Fangora, Rosława Szaybo, Macieja Hibnera, Tadeusza Jodłowskiego, Witolda Janowskiego, Andrzeja Pągowskiego i Jerzego Czerniawskiego.

W Miejskiej Galerii Sztuki zobaczymy około 80 wyselekcjonowanych prac 24 autorów z dziedziny filmu, teatru i opery, od lat 60. do współczesności. Plakaty pochodzą ze zbiorów Muzeum Kinematografii w Łodzi oraz Muzeum Śląskiego w Katowicach. Będzie je można oglądać do 5 maja. Wystawa jest elementem obchodów 30-lecia Ośrodka Kultury Filmowej ,,Iluzja”, działającego w strukturze organizacyjnej MGS.

Szczegółowe informacje na temat tej i innych aktualnych propozycji MGS na stronie www.galeria.czest.pl