Pracodawco, pomagasz alimenciarzowi? Zostaniesz ukarany!

Rząd idzie na wojnę z alimenciarzami. Przygotowany został już pakiet zmian, który ma pomóc w walce z nimi. Wśród rozwiązań przewidziano między innymi podniesienie kryterium dochodowego przy przyznawaniu świadczeń z funduszu alimentacyjnego do 800 złotych, „aktywizację”, tych którzy nie płacą, a także kary dla pracodawców zatrudniających alimenciarzy na czarno.

Ze ściągalnością alimentów w Polsce jest źle od lat. Znajdujemy się na końcu listy państw Unii Europejskiej pod względem liczby rodziców, którzy wywiązują się z zobowiązań alimentacyjnych. – Alimenty to nie łaska rodziców, to obowiązek wobec własnych dzieci. Trzeba skończyć z akceptacją sytuacji, że jest przyzwolenie do tego, że stosujemy szereg wybiegów, żeby nie wywiązać się z obowiązku wobec własnych dzieci – mówiła Elżbieta Rafalska, minister Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej. Podkreśliła ona, że mimo iż ściągalność należności budżetu państwa z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wzrosła z niecałych 13 % w 2015 r. do 24,9% w 2017 r., to jej poziom należy nadal uznać za dalece niezadowalający.

Aby poprawić skuteczność egzekucji świadczeń alimentacyjnych resort chce wprowadzić kolejne zmiany. Projekt ustawy skupia się m.in. na stworzeniu rozwiązań służących bardziej skutecznej aktywizacji zawodowej dłużników alimentacyjnych. Jednym z nich jest wprowadzenie rozwiązań, zgodnie z którymi komornik będzie mógł pozyskiwać drogą elektroniczną dane dotyczące dłużników uchylających się od zobowiązań alimentacyjnych od organów emerytalno-rentowych oraz od organów podatkowych lub ministra właściwego do spraw finansów publicznych, w celu prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Zmiany te będą dawać podstawy prawne do stworzenia narzędzia informatycznego, które pozwoli komornikom na bardzo szybkie pozyskiwanie informacji na temat dłużników alimentacyjnych, w tym w zakresie ich zatrudnienia i osiąganych dochodów, drogą elektroniczną. Ponadto resort proponuje wzmocnienie przepisów dotyczących sankcji wobec pracodawcy, który nie dopełnił obowiązków związanych z zajęciem wynagrodzenia dłużnika przez komornika sądowego (np. nie udzielił komornikowi odpowiedzi na temat dłużnika alimentacyjnego, nie przekazał zajętego wynagrodzenia bezpośrednio do komornika, dokonał potrącenia zajętego wynagrodzenia w zbyt niskiej wysokości, nie zawarł odpowiedniej informacji o zajęciu wynagrodzenia w wystawionym świadectwie pracy). Specjaliści od lat podkreślają, że bez karania pracodawców, którzy wypłacają pracownikom pieniądze “pod stołem” i tym samym utrudniają lub uniemożliwiają egzekucję komorniczą należnych dzieciom pieniędzy, nie da się poprawić ściągalności alimentów. W bardzo wielu przypadkach niepłacący rodzice tłumaczą, że chcieliby łożyć na dzieci, ale nie są w stanie, gdyż nie posiadają stałego zatrudnienia lub wprawdzie są zatrudnieni, ale zarabiają tak mało, że komornik nie może dokonać zajęcia pensji. Rzeczywistość okazuje się zupełnie inna – alimenciarze albo w całości pracują na czarno, albo umawiają się z szefem na minimalne wynagrodzenie, a resztę dostają “pod stołem”. Bez podatków i obawy, że pieniądze zostaną zajęte na poczet egzekucji. Z tego też powodu resortowy projekt przewiduje wprowadzenie odpowiedzialności materialnej pracodawców zatrudniających „na czarno” pracowników będących dłużnikami alimentacyjnymi. Rozwiązanie to wejdzie w życie wraz z uruchomieniem Krajowego Rejestru Zadłużonych. Dodatkowo projekt zakłada podniesienie kwoty kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń z funduszu alimentacyjnego z kwoty 725 zł do kwoty 800 zł.

Pomysł Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zostanie w najbliższych dniach skierowany do konsultacji międzyresortowych i społecznych.

Najważniejsze zmiany, które zostały zawarte w projekcie to:

• aktywizacja zawodowa dłużników alimentacyjnych (podczas robót publicznych),
• umożliwienie prowadzenia egzekucji z diet otrzymywanych przez dłużników alimentacyjnych,
  sankcje dla pracodawców za nielegalne zatrudnienie dłużnika alimentacyjnego,
• większa odpowiedzialność pracodawcy za niedopełnienie obowiązków związanych z zajęciem wynagrodzenia dłużnika przez komornika sądowego,
  skuteczniejsza wymiana informacji pomiędzy instytucjami posiadającymi wiedzę na temat dłużników alimentacyjnych a komornikami,
• większe uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy – dostęp do danych o miejscu przebywania dłużników alimentacyjnych objętych karą ograniczenia wolności w postaci dozoru elektronicznego, w celu weryfikacji, czy ww. dłużnicy, którzy deklarują brak zatrudnienia, nie wykonują pracy „na czarno”,
• podwyższenie kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń z funduszu alimentacyjnego do 800 zł
• środki odzyskane od dłużników alimentacyjnych w pierwszej kolejności przeznaczane na wzmocnienie egzekucji.