Służą miastu i ojczyźnie

Józef Sowa, Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Częstochowie oraz Szkoła Podstawowa nr 52 im. Małego Powstańca zostali wyróżnieni podczas koncertu z okazji ,,Urodzin Niepodległej”.

Przyznawane każdego roku miejskie wyróżnienie ,,Tym, co służą Miastu i Ojczyźnie” jest formą uhonorowania osób i instytucji szczególnie zasłużonych w działaniu dla dobra Częstochowy i całego kraju oraz na rzecz rozwijania kultury materialnej i duchowej narodu, państwa i lokalnej społeczności. Ma sprzyjać kształtowaniu szacunku dla tradycji patriotycznych, upowszechnianiu postaw obywatelskich, a także zwiększaniu zainteresowania historią narodu i „Małej Ojczyzny”.

Podczas uroczystego koncertu w Filharmonii Częstochowskiej wyróżnienia wręczyli prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk oraz przewodniczący Rady Miasta Zdzisław Wolski. Członkinie i członkowie Komitetu Honorowego oraz Komitetu Organizacyjnego Obchodów Stulecia Odzyskania Niepodległości w Częstochowie otrzymali natomiast z rąk prezydenta oraz przewodniczącego RM okolicznościowe medale. Jadwiga Muszyńska zaprezentowała wiersz ,,11 listopada”, który deklamowała już jako dziesięcioletnia uczennica szkoły podstawowej podczas akademii z okazji Święta Niepodległości w 1934 roku.

A oto sylwetki laureatów wyróżnienia ,,Tym, co służą Miastu i Ojczyźnie”:

Józef Sowa

Urodził się w 1933 roku w Wilkowiecku–Dąbrówce, w rodzinie wielodzietnej. W czasie okupacji jego rodzina pomagała obywatelom żydowskim, ukrywając ich w swoim gospodarstwie – 1 września 1943 roku Niemcy rozstrzelali za to jego rodziców. Po spaleniu przez okupanta części wsi – w tym rodzinnego gospodarstwa – Józef Sowa wraz z rodzeństwem został karnie wywieziony do Niemiec, gdzie przebywał do kwietnia 1945 roku. Po powrocie do Polski wychowywany był w rodzinach zastępczych, ukończył szkołę podstawową i gimnazjum wieczorowe, po czym wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego – do Oficerskiej Szkoły Centrum Wyszkolenia Medycznego. Podczas służby pełnił obowiązki lekarza w pułkach m.in. w Częstochowie, Nysie i w Opolu. Od 1989 roku jest emerytem.

Józef Sowa pełni od lat wiele ważnych funkcji społecznych. Jest m.in. Wiceprzewodniczącym Stowarzyszenia Międzynarodowego „Deportowanych i Przesiedlonych” z siedzibą w Słowenii oraz członkiem Rady Kombatantów w Częstochowie. Jest założycielem i przewodniczącym Stowarzyszenia Polaków Represjonowanych przez III Rzeszę Niemiecką. W latach 2006-2014 pełnił funkcję przewodniczącego Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polaków Represjonowanych przez III Rzeszę Niemiecką, obecnie jest Honorowym Przewodniczącym Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polaków Represjonowanych z siedzibą w Warszawie.

Za osiągnięcia w pracy zawodowej i działalności społecznej Józef Sowa został odznaczony licznymi odznaczeniami państwowymi oraz zagranicznymi, m.in.: Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Komandorią Orderu „Missio Reconcilatione”, Medalem „Pro Patria”, Medalem „Pro Memoria”. Józef Sowa bierze czynny udział w uroczystościach państwowych, żołnierskich i kościelnych oraz w spotkaniach, podczas których propaguje wiedzę na temat Holocaustu i losów polskiej ludności cywilnej w okresie niemieckiej okupacji.

Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Częstochowie

Towarzystwo powstało po II wojnie światowej w wyniku połączenia Centralnego Komitetu Żydów w Polsce z Żydowskim Towarzystwem Kultury i Sztuki. Jest jednym z 16 oddziałów, które istnieją do dziś, pomimo masowej, wywołanej antysemicką nagonką, emigracji Polek i Polaków pochodzenia żydowskiego w latach 60-tych.

Towarzystwo kontynuuje tradycje żydowskich obywatelek i obywateli naszego miasta, którzy od XVIII w. aktywnie uczestniczyli w jego życiu społecznym, religijnym, kulturalnym i gospodarczym. Częstochowscy Żydzi uczestniczyli w tworzeniu tożsamości miasta, a losy swojej społeczności ściśle związali z dziejami Częstochowy i historią Polski.

Towarzystwo sprawuje opiekę nad miejscami pamięci narodowej, w szczególności tymi poświęconymi zagładzie żydowskich mieszkańców Częstochowy. Otacza  opieką zabytkowy Cmentarz Żydowski w Częstochowie. Organizuje obchody świąt żydowskich i rocznic ważnych wydarzeń, szczególnie upamiętniając 22 września jako rocznicę początku likwidacji częstochowskiego Getta. Organizuje i współorganizuje także imprezy kulturalne, kursy językowe oraz wykłady i konferencje służące polsko-żydowskiemu pojednaniu. Wraz z Prezesem Światowego Związku Żydów Częstochowian i ich Potomków Zygmuntem Rolatem, Honorowym Obywatelem miasta, Towarzystwo współtworzy Zjazdy Żydów Częstochowian i ich Potomków.

Szkoła Podstawowa nr 52 im. Małego Powstańca

Szkoła kładzie szczególny nacisk na kultywowanie treści patriotycznych. Do kontynuowania tych działań społeczność szkolną zainspirował nowy patron – w 2008 roku szkole nadano imię Małego Powstańca. Na szczególne wyróżnienie zasługuje zainicjowany przez szkołę w tym samym roku projekt „Mały Powstaniec – Wielki Patron”. Realizowane co roku przedsięwzięcie ma na celu odnalezienie podobieństw między najmłodszymi powstańcami a ich współczesnymi rówieśnikami, a także wzbogacenie wiadomości na temat Powstania Warszawskiego i losu jego uczestniczek i uczestników – dla wielu z nich Częstochową stała się przecież schronieniem. W trosce o kształtowanie młodego pokolenia szkoła opracowała m.in.  „Małą Konstytucję”, „Kodeks Małego Powstańca” czy „Ceremoniał Szkoły”. Szkoła organizuje także obchody rocznic powstania Szarych Szeregów i Powstania Warszawskiego. Organizowała szereg spotkań z powstańcami –  Władysławem Aniołkiem ps. „KOT”, Gustawem Grackim ps. „Junek”, Andrzejem Rumiankiem ps. „Tygrys” czy Bogumiłą Kulik ps. „Wiśka”. Szkoła systematycznie współorganizuje miejskie wydarzenia o charakterze historyczno-patriotycznym. Doprowadziła do odnowienia i przeniesienia na własny teren Pomnika Legionistów 27 Pułku Ułanów oraz zamordowanych w trakcie II wojny światowej mieszkańców Dźbowa. Placówka włącza w swoje przedsięwzięcia społeczność szkolną i lokalną. Ściśle współpracuje też z organizacjami kombatanckimi.