Częstochowski dworzec jednak nie zostanie wpisany do rejestru zabytków? Jest decyzja

W sierpniu ubiegłego roku Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków poinformował o wszczęciu postępowania w sprawie wpisania częstochowskiego dworca kolejowego do rejestru zabytków. To w związku z wnioskiem złożonym przez Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Industrialnego Kongres Ochrony Zabytków. Postępowanie zablokowało wówczas planowaną rozbiórkę dworca.

– Dworzec w Częstochowie został zaprojektowany, przez krakowskiego architekta Ryszarda Frankowicza wraz z zespołem. Jest to największa stacja kolejowa Częstochowy, znajdująca się w Śródmieściu. W latach swojej budowy była jednym z najnowocześniejszych dworców kolejowych

w Polsce. Budowa dworca kolejowego trwała od roku 1989 do 1996, obiekt został zaprojektowany w nurcie postmodernizmu i reprezentuje jeden z pierwszych obiektów tego nurtu w Polsce i na Śląsku. Obiekt stanowi symbol minionej epoki, który przez mieszkańców Częstochowy został w plebiscycie wybrany ikoną architektoniczną miasta, ikoną postmodernizmu – argumentowało we wniosku Stowarzyszenie.

Pod koniec marca postępowanie zostało jednak umorzone. Śląski Konserwator Zabytków w toku postępowania uznał, że częstochowski dworzec kolejowy „nie jest dziełem minionej epoki”, jak wnioskował Kongres Ochrony Zabytków i tym samym „jego ewentualna ochrona nie leży w kompetencjach wojewódzkiego konserwatora zabytków”. Wskazano również na fakt, że dworzec oddany został do użytku w 1996 roku (prace wykończeniowe prowadzono jeszcze w 1997 r.), przez co w świetle ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nie stanowi dzieła minionej epoki.

– Należy wskazać, że omawiany obiekt ewentualnie może stanowić dobro kultury współczesnej. Ochrona takich dóbr jednak z mocy ustawy jest poza kompetencjami tut. organu. Ustanawianie prawnej ochrony nad dobrami kultury współczesnej należy do właściwości gminy – czytamy dalej w uzasadnieniu decyzji. Zgodnie z opinią Konserwatora częstochowski dworzec, choć posiada cechy architektury postmodernistycznej, zawiera też elementy budownictwa nowoczesnego, w tym m.in. wykorzystanie szkła.

– Postępowanie może zostać umorzone, jeśli z jakiekolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości lub w części – czytamy w dokumencie. Konserwator odniósł się więc nie do samego budynku dworca, ale do kilku klonów, jakie rosną na terenie działki. – Omawiane 9 drzew gat. klon zwyczajny nie są formą zaprojektowanej zieleni, a więc nie mogą być badane pod kątem walorów zabytkowych, a niniejsze postępowanie jest w całości bezprzedmiotowe – uzasadniono.

Jednak umorzenie postępowania przez Śląskiego Konserwatora Zabytków nie oznacza, że dworzec w najbliższym czasie zostanie wyburzony. Procedura obejmuje jeszcze możliwość odwołania się od decyzji, a to wydłuża możliwość rozpoczęcia prac rozbiórkowych o kolejne miesiące.

fot. Nadia Klabisz