Miejsce straceń zostanie wyremontowane

Dzięki pozyskanym z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego środkom gmina Olsztyn przeprowadzi prace remontowo – konserwacyjne na miejscu straceń w Olsztynie, przy drodze prowadzącej do Kusiąt. Prace mają pochłonąć ponad 100 tysięcy złotych. Dofinansowanie natomiast wyniesie 90 tysięcy złotych.

W miejscu straceń hitlerowcy – w latach 1940 – 1943 – zamordowali prawie 2 tys. osób z Częstochowy i Radomska. Do pierwszych egzekucji w tym miejscu doszło 28 czerwca 1940 roku – późnym wieczorem rozstrzelano pierwszych czternastu więźniów, przewiezionych z Radomska i Częstochowy, aresztowanych w tzw. “Wielkiej Akcji”. Egzekucji dokonano na pustkowiu, zwanym przez miejscowych “szubienicą” (za cara stała tam szubienica, na której wieszano skazańców). Kolejne egzekucje odbyły się 1 i 3 lipca 1940 rok W latach 1942-1943 przywożono tu także półżywych radzieckich żołnierzy z łagrów w Częstochowie i dobijano ich z broni palnej strzałem w tył głowy. Wszystkie zwłoki grzebano na miejscu, a mogiły równano z ziemią i maskowano. Po wojnie dokonano ekshumacji zwłok. Sam cmentarz powstał natomiast w latach 1963-1965. W 18 zbiorowych mogiłach spoczywa 1968 ofiar hitlerowskiego terroru.

Pomnik, który jest widoczny przy drodze Olsztyn-Kusięta, powstał w 1968 r. Jest to dzieło autorstwa Włodzimierza Ściegiennego. U jego podstawy widnieje wymowny napis „Bohaterom walk o wolność Ojczyzny, pomordowanym w latach 1939-1945”.  Od obelisku w głąb lasu prowadzi chodnik, aż do cmentarnej bramy wejściowej z napisem: „Cmentarz ofiar II wojny światowej”. W środku lasu, obok mogił rozstrzelanych, znajdują się wykonane z piaskowca płaskorzeźby autorstwa Władysława Łydżby, które ustawiono w latach 80-tych.  Przedstawiają rozstrzeliwanych, cierpiących ludzi, złamanych przemocą i terrorem. Wyżłobione na bokach piaskowca podłużnie ryflowane rowki powstały jakby od zabójczych kul z broni maszynowej.
W czerwcu 2008 r. „Miejsce Straceń” wzbogaciło się o nową Drogę Krzyżową, której stacje stanowi czternaście oryginalnych lipowych płaskorzeźb. Dzieła  zaprojektowane i wykonane przez artystów Danutę i Jana Wewiór przedstawiają ostatnią drogę Jezusa Chrystusa i złożenie go do grobu. Pojawiają się na nich również wątki patriotyczne. Charakterystyczne metalowe daszki nawiązują do korony cierniowej Jezusa Chrystusa i kaleczonego ludzkiego losu. – Za pozyskane środki uzupełnione wkładem własnym wyczyścimy płaskorzeźby z piaskowca oraz nagrobki na mogiłach. Czyszczeniu i naprawom poddane będą także m.in. alejki, ogrodzenia, brama – informuje Urząd Gminy w Olsztynie.