Owce przy Górze Szwejcera w Mstowie

Chyba już niewiele osób pamięta, kiedy ostatni raz koło Skały Miłości w Mstowie pasły się owce. Kiedyś były naturalnym elementem mstowskiego krajobrazu, razem z kozami, krowami i  stadami gęsi. Dziś powróciły…

Kiedyś owce pasły się na łąkach nad Wartą i na wtedy nie zalesionych wzgórzach: Górze Wał, Dobrej Górze, Stróżnicy, w stodołach i właśnie na Górze Szwejcera. Teraz powróciły dzięki współpracy gminy Mstów z Zespołem Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego. Przez kilkanaście dni pasło się tu ponad sto owiec.

Wyżyna Krakowsko – Częstochowska odznacza się bogactwem oraz osobliwym pięknem zjawisk przyrodniczych oraz wyjątkowym ukształtowaniem terenu. Celem ochrony wartości przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych tej krainy, Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, w 2018 r. w ramach uzyskanego wsparcia z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, prowadzi wypas owiec i kóz.

Wypasem objęto obszary wzniesień jurajskich z cennymi płatami siedlisk ciepłolubnych – muraw kserotermicznych i naskalnych oraz powiązanych z nimi przestrzennie i dynamicznie zarośla jałowca. Na terenie gm. Mstów, łącznie działaniem objęto 18 ha biocenoz kserotermicznych. Wypas prowadzono na użytku ekologicznym „Golizna” i terenach przyległych oraz Górze Szwejcera.

Należy wspomnieć, że wypas zwierząt – owiec i kóz, pełniących rolę „naturalnych kosiarek” jest jednym z najbardziej skutecznych działań ochrony czynnej. Zwierzęta zgryzają odrastające pędy, a także przemieszczając się po stoku, przyczyniają się do spulchniania powierzchniowej warstwy gleby. Prowadzi to do uruchamiania erozji w miejscach, gdzie nagromadziła się nadmierna ilość humusu.

Ważnym aspektem wykorzystania owiec i kóz w zabiegach ochrony jest fakt, że w trakcie wypasu jedne gatunki są zjadane, a inne omijane. Takie wybiórcze zgryzanie roślin sprzyja formowaniu się cennych wartości przyrodniczych muraw. Wypasane zwierzęta wybierają rośliny miękkolistne, omijając te o budowie kseromorficznej. Pozostawione gatunki tworzą charakterystyczny, kolorowy oraz wonny aspekt muraw kserotermicznych oraz przyczynia się do ponownego odsłonięcia powierzchni wzniesień jurajskich. Owce mają powrócić koło Skały Miłości wiosną przyszłego roku.